ĐỌC VỀ SÂM NÚI

ĐÃ ĐẾN LÚC CẦN

Lịch sử ít biết: Bí mật trong vương triều Mông Cổ

Thế kỷ 13, khi vó ngựa Mông Cổ vang khắp Á – Âu, ít ai biết rằng giữa chiến công và quyền lực, Hốt Tất Liệt – vị hoàng đế lừng danh nhà Nguyên – lại dành một phần tâm trí cho việc tìm kiếm… thuốc trường sinh.

Cuộc tiến cống định mệnh năm 1263

Năm đó, từ vùng núi sâu heo hút của Cao Ly, một lễ vật được dâng đến triều đình Mông Cổ: nhân sâm hoang dã – loại thảo dược được người Cao Ly xem như báu vật trời ban, có thể "kéo dài tuổi thọ, hồi phục nguyên khí".

Theo sử sách Goryeosa (Cao Ly sử) ghi lại, nhân sâm núi từ núi Baekdu được dâng lên như một phần của cống phẩm mùa thu, và được Đại Hãn Hốt Tất Liệt đích thân tán thưởng. Trong sử sách ghi rõ: “Dâng sâm núi già tuổi làm lễ vật mùa thu, được Đại Hãn ban chỉ khen ngợi.” 

Sử nhà Nguyên cũng chép lại rằng: “Nếu nhân sinh ai cũng giữ được khí lực dài lâu, há chẳng phải dời được tuổi trời hay sao?” – lời cảm thán của chính Hốt Tất Liệt khi dùng sâm.

Khi nhân sâm bước vào cung cấm

Chỉ sau vài tháng sử dụng, thể lực và tinh thần của Hốt Tất Liệt được phục hồi kỳ diệu. Từ một bậc quân vương tuổi ngoài 50, ông vẫn cưỡi ngựa, bắn cung, duyệt binh không thua thời trai tráng.

Ông ra chỉ dụ:

“Mỗi năm Cao Ly phải tiến cống nhân sâm – báu vật giúp trẫm giữ long thể cường tráng.”

Trong 11 năm tiếp theo, nhân sâm không chỉ là thảo dược – nó trở thành bí mật triều đình, được bảo vệ, canh giữ và sử dụng riêng cho hoàng thất.

Nhưng không gì vượt qua quy luật đất trời

Dù nhân sâm giúp ông mạnh mẽ suốt một thập kỷ, Hốt Tất Liệt vẫn không thể thắng được tuổi già. Trước lúc qua đời năm 1294, ông từng thốt lên:

“Nhân sâm giúp trẫm cường tráng 11 năm... nhưng không ai cưỡi ngựa mãi được dưới bóng hoàng hôn.”

Câu nói ấy khép lại một chương sử, nhưng cũng mở ra một hành trình mới: từ cung cấm triều Nguyên, nhân sâm Cao Ly trở thành món báu vật bị các nước giành giật, săn lùng suốt nhiều thế kỷ.

Cuộc tranh giành đẫm máu chỉ vì nhân sâm

Sau cái chết của ông, nhân sâm Cao Ly trở thành báu vật hoàng cung, được bảo vệ nghiêm ngặt và nằm trong danh sách “quốc bảo” của nhà Nguyên. Hàng loạt quốc gia từ Trung Nguyên, Nhật Bản đến các nước phương Tây đều tìm cách kiểm soát nguồn sâm quý giá này – mở ra những cuộc chiến thương mại, chính trị khốc liệt kéo dài suốt nhiều thế kỷ.

Từ di sản lịch sử đến tinh hoa Lasham

Ngày nay, những củ sâm núi Lasham – được tuyển chọn kỹ lưỡng từ vùng núi cao tại Hàn Quốc – vẫn giữ tinh thần ấy: thuần tự nhiên, không hóa chất, già tuổi, giàu dưỡng chất, là sự kết tinh giữa lịch sử và hiện đại.

Một ngày kia, thứ từng được dâng lên hoàng đế, giờ đây có thể có mặt trong tay bạn – như một cách trao truyền sức khỏe, sự bền bỉ và niềm tin vào thiên nhiên.

Lịch sử ít biết: Bí mật trong vương triều Mông Cổ

Khám phá câu chuyện ít ai biết: Hoàng đế Mông Cổ Hốt Tất Liệt từng dùng nhân sâm hoang dã như “thần dược trường sinh”.

Thuy Diem

4/15/2025