Cơn sốt nhân sâm ở Nhật Bản: Khi cả Edo phát cuồng vì "Vàng Đỏ"

Nếu ngày nay, người ta sẵn sàng "cắm trại" hàng đêm để mua iPhone mới hay chờ đợi hàng giờ trong các đợt giảm giá của thương hiệu xa xỉ, thì vào thế kỷ 17-18, Nhật Bản cũng có một cơn sốt tương tự. Nhưng thay vì túi xách hay điện thoại, sản phẩm khiến cả Edo (Tokyo ngày nay) phát cuồng lại là nhân sâm Hàn Quốc.

Nhân Sâm Tọa – "Apple Store" Của Edo Thế Kỷ 17

Nhằm kiểm soát thị trường, vào năm 1674, Mạc phủ Edo thành lập Nhân Sâm Tọa (人蔘座) – một tổ chức chuyên giám sát việc nhập khẩu, phân phối và giá cả của nhân sâm. Điều này cũng giống như việc các thương hiệu ngày nay kiểm soát thị trường xa xỉ để giữ vững giá trị sản phẩm.

Dưới thời Tướng quân Tokugawa Yoshimune (1716-1745), nhu cầu nhân sâm ở Nhật Bản tăng vọt. Sách Đông y bảo giám (동의보감) từ Triều Tiên được truyền bá rộng rãi, củng cố niềm tin rằng nhân sâm là dược liệu quý giá có thể chữa bách bệnh. Từ đó, nhân sâm không chỉ là món hàng xa xỉ dành cho giới thượng lưu mà còn trở thành mặt hàng đầu cơ, khiến chính phủ Edo phải can thiệp mạnh mẽ.

Trước nhu cầu quá lớn, chính quyền Edo lập ra Nhân Sâm Tọa (人蔘座) vào năm 1674 để giám sát thị trường nhân sâm. Nhân Sâm Tọa giúp kiểm soát chất lượng, chống buôn bán hàng giả và đảm bảo nhân sâm chỉ đến tay những người có thể chi trả. Giá trị của nhân sâm cao đến mức có những kẻ bị tử hình vì tội làm giả hoặc buôn lậu.

Cảnh tượng trước cửa Nhân Sâm Tọa không khác gì ngày hội: dân chúng thức đêm xếp hàng, samurai cắm trại chờ mua, người thuê người xếp hàng hộ. Việc này gây ra tranh cãi lớn đến mức chợ "Nhân Sâm Tọa" phải dời địa điểm nhiều lần vì lo ngại cháy nổ từ những đám lửa sưởi ấm của người xếp hàng.

Tuy nhiên, không phải ai cũng có thể mua được nhân sâm, và với nhiều người, không có nhân sâm đồng nghĩa với cái chết. Vì nhân sâm, có người sẵn sàng tự sát khi không thể mua được, buộc chính phủ Edo phải tạm thời cấm bán lẻ nhân sâm vào năm 1710 để tránh hỗn loạn. Nguồn thông tin từ Bài giảng "Y dược Triều Tiên và Tokugawa Yoshimune” (đăng trong NEWS số 44 của Quỹ Giao lưu Văn hóa Nhật - Hàn; 28/9/2007)

Nhân Sâm Đại Vãng Cổ Ngân

Do giá trị nhân sâm quá cao, chính quyền Edo đã phát hành một loại tiền đặc biệt mang tên Nhân Sâm Đại Vãng Cổ Ngân (人蔘對往古銀). Đây là đồng bạc dài 10 cm, nặng 210g, với hàm lượng bạc lên đến 80%.

Vào năm 1710, để mua được 1 quan nhân sâm, người ta phải dùng tới 120 đồng Nhân Sâm Đại Vãng Cổ Ngân, cho thấy mức giá khủng khiếp của loại thảo dược này.

Câu chuyện về cơn sốt nhân sâm tại Nhật Bản thời Edo là minh chứng cho giá trị lịch sử của nhân sâm, không chỉ là một loại dược liệu quý mà còn tác động sâu rộng đến xã hội, kinh tế và văn hóa. Nếu bạn quan tâm đến sức khỏe và những thảo dược quý giá, hãy khám phá ngay Sâm Núi Lasham – dòng nhân sâm chất lượng cao với hàm lượng saponin vượt trội!

Sách Đông y bảo giám.

Nguồn: Ảnh sưu tầm

Giao thương ở thời kỳ Edo (Tokyo).

Nguồn: Ảnh sưu tầm

Chợ "Nhân sâm tọa" ở thời kỳ Edo (Tokyo).

Nguồn: Ảnh minh họa sưu tầm

Đồng tiền nhân sâm

Nguồn: Ảnh minh họa sưu tầm